De startplaats van vandaag Frosinone is met 48.000 inwoners de hoofdstad van de gelijknamige provincie (498k) en de Ciociaria streek, de aan de Sacco rivier gelegen stad is de twaalfde stad van de regio Lazio en ligt zo'n 80km ten zuidoosten van Roma.
Frosinone
Frosinone werd al in de 12e of 13e eeuw v.C. gesticht onder de naam Frusna ("land van rivieren") door de Volsci, een niet Latijns volk uit het zuidoosten van wat later Lazio zou worden. De Volsci waren aanvankelijk bondgenoten van Roma, maar hun gebied werd na een opstand in 306 v.C. alsnog geannexeerd en na verloop van tijd ging hun cultuur op in de Romeinse. De stad werd een eeuw later tijdens de Tweede Punische Oorlog verwoest door de beroemde Carthaagse generaal Hannibal. Frùsino, zoals de Romeinen het noemden, was een stadje waar veel welgestelde Romeinen woonden. Zo had de beroemde senator Cicero hier een buitenverblijf en kwamen de voorouders van keizer Augustus hier vandaan. Frùsino leverde in de zesde eeuw ook twee pauzen en werd in de middeleeuwen de hoofdstad van de provincie "Campagna e Marittimo" in de Kerkelijke Staat. Er stond destijds een fort ter verdediging van de zuidelijke grenzen, maar dit niet verhinderden dat de stad een aantal keer werd ingenomen bij Franse en Spaanse aanvallen in de 16e eeuw. In 1870 werd de Kerkelijke Staat geannexeerd door Italië en kwam Frosinone in de provincie Roma te liggen, tot in 1927 de huidige provincie Frosinone werd gesticht.
Frosinone is in 1320 vrijwel volledig verwoest door een aardbeving en werd zeer zwaar getroffen in de Tweede Wereldoorlog waarbij ongeveer 8.000 gebouwen werden verwoest of zwaar beschadigd. Er is dan ook zo goed als niets over van de oude stad, behalve de funderingen van een Romeins amfitheater en enkele pilaren en beelden die in het archeologisch museum zijn tentoongesteld. De 18e eeuwse Santa Maria Assunta kathedraal werd in 1950 herbouwd.
Cattedrale di Santa Maria Assunta
Na de oorlog ontwikkelde het verwoeste Frosinone zich tot een industriestad, waar vooral de chemische en farmaceutische industrie belangrijk zijn. Het heeft ook o.a. een militair vliegveld en veel onderwijsinstellingen, waaronder een kunstacademie, conservatorium en twee dependances van de Universiteiten van Roma (Medicijnen) en Cassino (Werktuigbouwkunde).
De voetbalclub Frosinone Calcio speelde altijd in de Serie C of lager, maar promoveerde in 2006 naar de Serie B waar het nog altijd verblijft. De bekendste persoon uit Frosinone is de componist Ennio Morricone die de muziek schreef van talloze films, met name van spaghettiwesterns (Dollars trilogie, Once Upon a Time in the West) en maffiafilms (o.a. The Untouchables).
De enige noemenswaardige wielrenner uit de stad is Nello Troggi (ritwinnaar Giro 1937) en uit de provincie komen o.a. Franco Vona (drievoudig ritwinnaar Giro, 6e in 1992), de geschorste Francesco di Bonis en de actieve profs Emanuele Vona (ISD), Stefano Pirazzi (Colnago) en Valerio Agnoli (Liquigas). Pirazzi en Agnoli nemen ook deel aan deze ronde. Frosinone was drie keer aankomstplaats in de Giro met ritzeges voor Enrico Paolini (1975), Urs Freuler (1985) en Luca Mazzanti (2005). Mazzanti kreeg die van achter de groene tafel toegewezen, want de eigenlijke winnaar Bettini werd gedeclasseerd nadat hij Baden Cooke in de hekken had gereden. Er zijn hier ook drie ritten van start gegaan, Roger de Vlaeminck won een rit naar Tivoli in 1975, Franco Chiocccioli in 1985 naar de Gran Sasso en Damiano Cunego in 2004 naar Montevergine.
De aankomst van vandaag ligt in de Campania, met 5.8 miljoen inwoners de tweede regio van Italië. De hoofdstad Napoli (Ned: Napels) heeft ruim 964.000 inwoners en is de derde stad van Italië, andere steden met meer dan 100.000 inwoners zijn Salerno (140k) en Giugliano in Campania (115k). De regio is verdeeld in vijf provincies: Napoli (3.1m), Salerno (1.1m), Caserta (908k), Avellino (439k) en Benevento (288k).
Napels zien en dan sterven
De geschiedenis van Campania begint bij de oude Grieken, zij in de 5e eeuw v.C. Néa Pólis (nieuwe stad) dat al snel zou uitgroeien tot één van de belangrijkste steden in Magna Graecia, het door de Grieken gekoloniseerde zuiden van Italië (+ Sicilië). De Romeinen gaven het gebied rondom Neapolis de naam "Campania felix" (vruchtbaar land) en stichtten ten noorden van Neapolis (dat tot in de middeleeuwen een sterke Griekse identiteit bleef behouden) de stad Capua, lange tijd de op één na grootste stad van het rijk binnen Italië al is het tegenwoordig een stadje met amper 20.000 inwoners.
In de middeleeuwen was Campania verdeeld in het hertogdom Napoli, prinsdom Capua en de maritieme Republiek Amalfi, Napoli verloor in 1137 als laatste haar onafhankelijkheid en werd geannexeerd door het door de Noormannen gestichte koninkrijk Sicilia. Sicilia viel in verschillende handen tot in 1262 Karel van Anjou de macht greep, hij verloor het eiland Sicilia echter aan de koning van Aragon waardoor er twee Siciliën ontstonden: het Aragonese koninkrijk Sicilia op het daadwerkelijke eiland en het koninkrijk van Karel van Anjou op het vasteland dat vanaf nu bekend zou worden als het koninkrijk Napoli. In 1442 veroverde koning Alfonso V van Aragon ook Napoli, dat formeel echter wel een apart koninkrijk bleef. In 1501 werd Napoli veroverd door Frankrijk, waarop de grote koning Fernando II van Aragon het in 1504 weer terug nam en direct onder de kroon van Aragon bracht. Via huwelijkspolitiek kwam het Spanje van Fernando en zijn vrouw Isabella van Castilla (de twee hadden Spanje verenigd met hun huwelijk en het verslaan van de laatste Moorse koning van Granada in 1492) in handen van het keizerlijke huis van Habsburg, de Spaanse tak bleef de koningen van Sicilia en Napoli leveren tot in 1714. De Spaanse successieoorlog had het Franse huis van Bourbon aan de macht gebracht in Spanje, waarop de Oostenrijkse Habsburgers de Italiaanse gebieden claimde. In 1734 werden zij echter weer verslagen door de Bourbons en kwam het terug onder Spaans bestuur. De Bourbons zouden de koninkrijken in 1816 verenigen tot het Koninkrijk der beide Siciliën met Napoli als hoofdstad. In 1860 en 1861 werd dit koninkrijk veroverd door Giuseppe Garibaldi, waarna beide Siciliën en dus ook Campania in het verenigde Italië werden opgenomen.
Amalfi kust
In Italië raakte het eens zo machtige Napoli en Campania in verval, waarop honderdduizenden mensen naar het noorden of buitenland trokken. Het is nog steeds een arme en (ondanks alle emigranten) de dichtst bevolkte regio van Italië. De criminaliteit viert hoogtij en de werkeloosheid is groot, waardoor Campania niet de beste reputatie heeft gekregen. Het is wel een regio met veel natuur en cultuur, zo staan het historische centrum van Napoli, de archeologische sites van Pompeii en Herculaneum, de prachtige Amalfi kust en het paleis van Caserta op de UNESCO werelderfgoedlijst.
Een wielerregio is Campania niet, er zijn geen grote wielerkoersen en er komen geen échte toppers vandaan. De belangrijkste renners waren Carmine Preziosi (Liège-Bastogne-Liège 1965), Giuliano Figueras (WK beloften 1996, 10e Giro 2001) en Salvatore Commesso (Italiaans kampioen 1999 & 2002, 2x ritwinnaar Tour). De bekendste actieve renners zijn actieve renners zijn Raffaele Ferrara (CarmioOro) en Pasquale Muto (Miche).
Cava de' Tirreni (Cava dei Tirreni) is met ruim 53.000 inwoners de tweede stad van de provincie Salerno. Het wordt omringd door heuvels en middengebergte en ligt zo'n 25km ten zuidoosten van de Vesuvius, vijf kilometer ten noordwesten van Salerno en vijf kilometer ten noorden van Vietri sul Mare wat het meest oostelijke plaatsje aan de Amalfi kust is.
Cava de' Tirreni
Cava is een plaats zonder al te veel historie, het werd pas in 1394 gesticht en was lang een stadje dat leefde van de handel met doorgaande reizigers tussen Salerno en Napoli. In 1845 werden er een paar tabaksfabrieken geopend en in 1862 kreeg het de toevoeging "dei Tirreni" om het te onderscheiden van andere plaatsen met dezelfde naam in het nieuwe Italië. De stad maakte vanaf de jaren '20 in de vorige eeuw tot de jaren '80 een spectaculaire groei door, veel mensen trokken naar deze plaats om de overbevolkte steden te ontvluchten en er ontstond ook wat industrie. De voetbalclub SS Cavese 1919 speelt drie seizoenen in de Serie B en tegenwoordig in de Serie C1.
De bekendste Cavesi zijn de regisseur Ferdinando Baldi (Italiaanstalige films), hoogspringster Antonietta Di Martino (2e WK 2007) en oud-voetballer Fausto Salsano (middenvelder van het succesvolle Sampdoria in de jaren '90, nu assistent-trainer bij Manchester City). De beste wielrenner uit de provincie was Camillo Bertarelli (2e Giro di Lombardia 1916).
De vorige twee keer dat men een rit naar Cave de' Tirreni reed waren de Noor Dag-Erik Pedersen (1984) en Italiaan Mario Manzoni (1997) de beste. De etappe van Manzoni is echter vooral bekend vanwege de dramatische valpartij van Marco Pantani door een overstekende zwarte kat. De drie etappes die hier gestart zijn werden gewonnen door de Fransmannen Bernard Hinault (in 1982 naar Campitello Matese) en Martial Gayant (in 1984 naar Inserna) en de Rus Dmitri Konyshev (in 1997 naar Castrovillari).
Het parcours is kort samen te vatten: de renners rijden 187km in zuidoostelijke richting van de startplaats naar de finishplaats, er is een tussensprint in Caserta (bekend om haar paleis) en de laatste kilometers lopen nog vals plat omhoog. De laatste kilometer stijgt aan gemiddeld 1.7% en de vier voorgaande aan 3%.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten