Etappe 14: Revel - Ax 3 Domaines

Het is morgen (19 juli) precies honderd jaar geleden dat de Tour de France voor het eerst de Pyreneeën aandeed en om dit jubileum te vieren is er dit jaar een loodzware vierdaagse door het gebergte gepland. De eerste Pyreneeënrit zet vandaag al gelijk de toon met aan het eind twee, voor Franse begrippen, zeer steile bergen waar serieuze verschillen gemaakt kunnen worden.

Revel is de aankomstplaats van gisteren, dus hiervoor verwijs ik naar de voorbeschouwing op etappe 13.

Ax 3 Domaines is een skioord dat tot de gemeente Ax-les-Thermes behoort waar zo'n 1.500 mensen wonen. Het ligt in het departement Ariège en de regio Ariège, zo'n 30km ten zuidoosten van Foix en 15km ten noordoosten van de grens met Andorra.


Ax 3 Domaines

Ax-les-Thermes staat bekend om haar warmwaterbronnen, de Romeinen kenden de heilzame werking van het water al, maar het huidige plaatsje is pas in de 13e eeuw gesticht door de graaf van Foix om zieke en gewonde veteranen die waren teruggekeerd van de kruistochten te verzorgen. In de 19e eeuw begon het toerisme zich te ontwikkelen en ontstonden er een aantal kuuroorden, deze waren echter alleen in de zomer populair en om ook inkomsten in de winter te generen werd in 1955 een skioord geopend. Ax 3 Domaines bestaat tegenwoordig uit drie skistations (Bonascre, Saquet en Campels) met bij elkaar 29 pistes (totale lengte 80km) en 17 liften. Het is het negende grootste skioord in de Franse Pyreneeën.

In Ax-les-Thermes waren zes starts en zeven aankomsten, het is een zeer Belgisch getinte plaats want de Belg Jean Aerts (1933) won er als eerste en zijn landgenoot Guido Reybrouck (1965) als laatste. In 2001 "ontdekte" men de klim naar het Plateau de Bonascre die dit jaar voor de vierde keer bedwongen wordt. De finale was altijd gelijk aan die van vandaag, behalve de eerste keer.

Etappe 12 2001
In 2001 was er een totaal andere aanloop naar de slotklim met één klim van 1e en twee van 3e categorie. Het was een spannende etappe met een sterke kopgroep waar de Colombiaan Felix Cardenas en de Bask Roberto Laiseka de sterksten bleken. De Colombiaan reed op het einde weg van de Bask, die nog net Lance Armstrong van zich af kon houden. Armstrong kon echter tevreden zijn, want hij had zojuist weer eens een gevecht met Jan Ullrich gewonnen.



1 Felix Rafael Cardenas (Col) Kelme-Costa Blanca 5.03.34 (32.91 km/h)
2 Roberto Laiseka (Spa) Euskaltel-Euskadi 0.13
3 Lance Armstrong (USA) US Postal Service 0.15
4 Jan Ullrich (Ger) Telekom 0.38
5 David Etxebarria (Spa) Euskaltel-Euskadi 0.59
6 Oscar Sevilla (Spa) Kelme-Costa Blanca 1.01
7 Joseba Beloki (Spa) ONCE-Eroski
8 Santiago Botero (Col) Kelme-Costa Blanca 1.35
9 Michael Boogerd (Ned) Rabobank
10 Alexandre Vinokourov (Kaz) Telekom


Etappe 13 2003
In 2003 vielen de Spanjaarden Carlos Sastre en Juan Miguel Mercado aan op de Port de Pailhères, zij veegden één voor één de vroege vluchters op waarvan alleen José Luis Rubiera kon aanklampen. Sastre liet op de slotklim zijn landgenoten al snel achter en reed onbedreigd naar de ritzege wat hij vierde door een fopspeen van zijn dochtertje Claudia in zijn mond te doen. In de groep der favorieten waren Armstrong en Ullrich weer in de weer, maar deze keer was de Duitser de betere al won hij slechts zeven seconden.



1 Carlos Sastre (Spa) Team CSC 5.16.08 (37.48 km/h)
2 Jan Ullrich (Ger) Team Bianchi 1.01
3 Haimar Zubeldia (Spa) Euskaltel-Euskadi 1.03
4 Lance Armstrong (USA) US Postal-Berry Floor 1.08
5 Alexandre Vinokourov (Kaz) Team Telekom 1.18
6 Ivan Basso (Ita) Fassa Bortolo 1.20
7 Juan Miguel Mercado (Spa) iBanesto.com 1.24
8 Iban Mayo (Spa) Euskaltel-Euskadi 1.59
9 Christophe Moreau (Fra) Credit Agricole 2.32
10 Tyler Hamilton (USA) Team CSC 2.34

18 Denis Menchov (Rus) iBanesto.com 4.14

Etappe 14 2005
In 2005 beleefde Georg Totschnig het hogtepunt van zijn carrière, de Oostenrijker reed de hele dag in een kopgroep van tien, schudde al zijn medevluchters van zich af op Port de Pailhères en verdedigde op de slotklim zijn voorsprong t.o.v. de favorieten. De strijd bij die favorieten brak al vanaf de voet van de Pailhères open bij een groot T-Mobile offensief waar Armstrong direct geïsoleerd kwam te zetten. Nadat o.a. Ivan Basso en Jan Ullrich waren weggereden bij Armstrong leek het er op of de Amerikaan net als zijn ploeg een slechte dag had, maar even later sprong hij zonder enig probleem van groep 2 naar groep 1. Op de slotklim was het Armstrong zelf die tijd pakte op de concurrentie, alleen Ivan Basso bleef in het spoor.



1 Georg Totschnig (Aut) Gerolsteiner 5.43.43 (38.491 km/h)
2 Lance Armstrong (USA) Discovery Channel 0.56
3 Ivan Basso (Ita) Team CSC 0.58
4 Jan Ullrich (Ger) T-Mobile Team 1.16
5 Levi Leipheimer (USA) Gerolsteiner 1.31
6 Floyd Landis (USA) Phonak Hearing Systems
7 Francisco Mancebo (Spa) Illes Balears-Caisse d'Epargne 1.47
8 Michael Rasmussen (Den) Rabobank
9 Andreas Klöden (Ger) T-Mobile Team 2.06
10 Haimar Zubeldia (Spa) Euskaltel-Euskadi 2.20

11 Alexandre Vinokourov (Kaz) T-Mobile Team 3.06
14 Cadel Evans (Aus) Davitamon-Lotto 4.03
28 Carlos Sastre (Spa) Team CSC 8.00
52 Alberto Contador (Spa) Liberty Seguros-Würth 21.25
85 Denis Menchov (Rus) Rabobank 31.52




De eerste honderd kilometer van de etappe gaan over een glooiend parcours, maar zullen buiten de formatie van de traditionele vroege vlucht nog niet veel om het lijf hebben. De sprinters die om de groene trui strijden zullen wellicht proberen om het bij elkaar te houden of juist mee te gaan in de ontsnapping om punten te sprokkelen in de twee tussensprints. Na de tweede tussensprint begint de weg voorzichtig steeds meer omhoog te lopen en na 40km vals plat kan de finale echt losbarsten.

De Port de Pailhères (2001m hoog, 15.5km á 7.9%) is een klim van de buitencategorie en die status heeft het niet gestolen, de eerste negen kilometer van de klim stijgen constant aan percentages van rond de 9%, met uitzondering van de drie minder lastige kilometers tussen de gehuchten Rouze en Mijanès. Men heeft na deze 9km de 1500 meter grens bereikt en kan even uitpuffen op een iets makkelijker deel van twee kilometer van rond de 7%. De volgende kilometers zijn met percentages van 9.5% echter weer verschrikkelijk lastig en nodigen uit tot aanvallen, na de laatste kilometer van 6% kun je je in de afdaling storten.

Het is de vierde keer dat de Port de Pailhères is beklommen in de Tour de France, telkens kwam een vroege vluchter als eerste boven. De eerste twee keer waren dit Juan Miguel Mercado (2003) en Georg Totschnig (2005) en was de eindbestemming net als vandaag Ax 3 Domaines, maar in 2007 lag de finish op het Plateau de Beille (Contador versloeg Rasmussen) en was Ruben Perez als eerste boven.



De 19km lange afdaling van de Pailhères brengt de renners in Ax-les-Thermes, de eerste zes kilometer naar het dorpje Ascou-Pailhères zijn zéér steil met percentages rond de 9%, het laatste deel van dit steile stuk is ook zeer technisch met zes haarspeldbochten vlak voor het dorp. Na Ascou-Pailhères wordt de afdaling een stuk "normaler" met af en toe zelfs een stukje veredeld vals plat tussendoor.

Eenmaal beneden in Ax-les-Thermes begint gelijk de slotklim naar het Plateau de Bonascre (1360m hoog, 7.8km á 8.2%). Het is gelijk vanaf de voet knallen met twee kilometer van ongeveer 9%, gevolgd door twee relatief makkelijke kilometers van 7%. Als het veld nu nog niet volledig uit elkaar geslagen is, zal dat zeker gebeuren in de vijfde kilometer wat waarschijnlijk de zwaarste van de hele ronde is met een stijgingspercentage van 10.5% gemiddeld. De volgende duizend meter (8.5%) is ook nog erg steil, maar hierna is het zwaarste wel achter de rug met een kilometer van 5.2% om het gemiddelde naar beneden te trekken en nog 800 lastige meters van 8.1%. De aankomst ligt anderhalve kilometer voorbij de top, waar het nog even op en af gaat.