De klassementsrenners kunnen zich na de tijdrit twee dagen rustig houden, zaterdag is de laatste bergrit en wordt de Vuelta definitief beslist. De tussenliggende periode overbrugt men met twee overgangsritten over de eindeloze hoogvlaktes van het Spaanse binnenland.
Valladolid is met 318.000 inwoners de 13e stad van Spanje en de hoofdstad van de regio Castilla y León (2.6) en de provincie Valladolid (533k). Het ligt aan de Pisuerga, een zijrivier van de Duero die bij het Portugese Porto uitmondt in de Atlantische Oceaan.
Valladolid
Er bestaan verschillende theorieën over de oorsprong van Valladolid, zo nam men lange tijd (ten onrechte) aan dat het de voortzetting van de Keltische stad Pincia zou zijn, tegenwoordig vermoeden historici een Romeinse oorsprong en zou het "Vallis Tolitum" geheten hebben, anderen beweren dat het gesticht is door de Moren en de naam een verbastering is van Balad Walid (dorp van Walid). Hoe dan ook, het plaatsje zelfde weinig tot niets voor tot 1072. Een bijnaam van de stad is overigens Pucela, de legende gaat dat ridders uit Valladolid in de 15e eeuw met het Frankrijk van Jeanne d'Arc tegen de Engelsen vochten en het verhaal over de heldin van Frankrijk zoveel indruk maakte in de stad dat men haar bijnaam "la pucelle" (de maagd) overnam.
In 1072 schonk koning Alfonso VI van León dit gebied aan ene Don Pedro Ansúrez die het moderne Valladolid stichtte, het groeide al snel uit tot één van de belangrijkste steden tussen de oude christelijke hoofdsteden León/Burgos en het in 1085 veroverde Toledo. In 1469 werd in Valladolid het huwelijk tussen "los Reyes Católicos" Isabel van Castilla en Fernando II van Aragón voltrokken, Cristóbal Colón (Christoffel Columbus) overleed hier in 1506. Valladolid werd zelfs, afwisselend met Toledo, enkele keren hoofdstad van Castilla en vanaf 1516 Spanje. Valladolid werd in 1561 getroffen door een grote stadsbrand en het vertrek van koning Felipe II (de koning van Hispanje uit het Wilhelmus) naar de nieuwe hoofdstad Madrid, al zou zijn opvolger Felipe III van 1601 tot 1606 nog wel terugkeren naar Valladolid.
In 1589 begon men met de bouw van de "Catedral de Nuestra Señora de la Asunción de Valladolid" die in 1668 voltooid werd en de zetel van het aartsbisdom Valladolid is.
Catedral de Valladolid
De groei van Madrid ging ten koste van Valladolid dat haar politieke macht en regeringsinstellingen verloor aan de nieuwe hoofdstad. Het kroop pas tijdens de industriële revolutie in de 19e eeuw weer omhoog en ontwikkelde zich tot een belangrijke industriestad, dit zette zich in de vorige eeuw voort toen de auto-industrie tot bloei kwam en multinationals als Renault en Michelin grote fabrieken bouwden. De stad groeide zo snel (152k in 1960, 330k in 1980) dat men een aantal historische wijken heeft moeten afbreken om ze te vervangen door moderne wijken met, naar Spaanse begrippen, veel hoogbouw.
Valladolid is nog steeds een belangrijke industriestad, maar heeft ook veel ambtenaren en studenten. De Universidad de Valladolid is in 1346 gesticht en heeft zo'n 32.000 studenten. Het Aeropuerto de Valladolid vervoerde vorig jaar zo'n 365.000 passagiers en de stad is sinds 2007 ook aangesloten op de AVE hogesnelheidslijn naar Madrid, deze moet op termijn worden doorgetrokken naar Galicia, Asturias en het Baskenland.
De voetbalclub Real Valladolid CF werd in 1928 opgericht en speelde 40 seizoenen op het hoogste niveau met als beste resultaat een vierde plaats in 1963. Het was twee keer verliezend bekerfinalist en drie keer kampioen in de Segunda División waar het ook dit jaar speelt nadat het afgelopen seizoen degradeerde uit de Primera División. Het speelt haar thuiswedstrijden in het Estadio José Zorrilla stadion dat plaats biedt aan zo'n 26.500 toeschouwers.
Club Balonmano Valladolid werd in 2003 handbalkampioen van Spanje en won in 2009 seizoen de EHF Cup (de tweede Europese competitie), de basketbalploeg Club Baloncesto Valladolid speelt ook op het hoogste niveau maar zonder veel succes. Valladolid heeft ook twee succesvolle rugbyploegen: Valladolid Rugby Asociación Club (VRAC) werd in 1999 en 2001 kampioen, Club de Rugby El Salvador is zevenvoudig en heersend kampioen.
De bekendste "Vallisoletanos" (buiten de koningen en andere adel om) zijn Tomás de Torquemada (in 1481 aangesteld als grootinquisiteur en verantwoordelijk voor duizenden de joden tijdens de Spaanse inquisitie), politici Evaristo Pérez de Castro y Brito (premier 1838-1840) en de huidige premier José Luis Rodríguez Zapatero (sinds 2004), model/actrice Ines Sastre, handballer Raúl González Gutiérrez (brons OS 1996, één van de grootste Spaanse handballers aller tijden), judoka Miriam Blasco (goud OS 1992 -57kg), atleet Isaac Vicioso (goud EK 5000m 1998, zilver EK 1500m 1994 en de afgelopen zomer gestopte voetballer Rubén Baraja (middenvelder van o.a. Valladolid en Valencia, 43 interlands en 7 goals).
De belangrijkste wielrenners uit de stad zijn Alejandro Fombellida (6e Vuelta 1946, vijfvoudig ritwinnaar), José Luis López Cerrón (ritwinnaar Vuelta 1981) en uit een recenter verleden Ricardo Serrano (o.a. Tinkoff en Fuji-Servetto, vorig jaar geschorst wegens verdachte waarden op het biologisch paspoort). Uit de provincie komt o.a. Julio Sanz (ritwinnaar Vuelta 1964) en Juan Carlos Domínguez (proloogwinnaar Giro 2002 in Groningen).
Valladolid was al 34x aankomstplaats en is vandaag voor de 34e keer startplaats in de Vuelta. Het behoort daarmee tot de tien meest bezochte plaatsen, de eerste etappe in de Vuelta historie ging zelfs van Madrid naar Valladolid en werd op 29 april 1935 gewonnen door de Belg Antoine Dignef, de laatste keer dat men in Valladolid kwam was er ook een Belgische winnaar: Wouter Weylandt in 2008. Grote namen als Julian Berrendero (1941), Delio Rodríguez Barros (1945 & 1947), Fiorenzo Magni (1955), Miguel Poblet (1956), Raymond Poulidor (1964), Sean Kelly (1980), Bernhard Hinault (1983), Tony Rominger (1994, proloog), Erik Zabel (2001) en Paolo Bettini (2005) hebben hier gewonnen, evenals de Nederlanders Jan Serpenti (1970), Adrie van Houwelingen (1979), Bert Oosterbosch (1985, proloog), Mathieu Hermans (1988 & 1989) en als laatste Leon van Bon (1997).
Salamanca is met 156.000 inwoners de derde stad van Castilla y León en de hoofdstad van de gelijknamige provincie (354k) in het uiterste zuidwesten van de regio. Het ligt aan de rivier de Tormes, net als de Pisuerga een zijrivier van de Duero.
Salamanca
De stad is gesticht door de Keltiberische Vaccaei en werd in de 3e eeuw v.C. veroverd door de Carthaagse generaal Hannibal. De stad heette toen nog Helmantica en werd na de Tweede Punische Oorlog onderdeel van de Romeinse republiek, waarna de naam zou veranderen in Salmantica. Het lag in de provincie Lusitania, dat grotendeels uit het huidige Portugal bestond, deze provincie werd na de val van het Romeinse rijk binnengevallen door de Germaanse stam de Alanen. Zij werden echter weer verdreven door de Visigoten.
Salamanca werd in 712 veroverd door de Moren en kwam hierna in een soort bufferzone tussen de christelijke en islamitische gebieden te liggen, waardoor de meeste christenen naar het noorden trokken en dit gebied een soort niemandsland werd. In 939 werd het door koning Ramiro II van León veroverd, maar pas na de val van het Taifa rijk Toledo in 1085 kwam de herbevolking pas goed op gang. In 1102 begon met in Salamanca met de bouw van de "Catedral Vieja de Salamanca", de oude kathedraal werd pas in de 14e eeuw voltooid en is een mix van de Romaanse en Gotische stijl. De kerk was echter te klein en men besloot om een nieuwe kathedraal te bouwen, de "Catedral Nueva de la Asunción de la Virgen de Salamanca" werd tussen 1513 tot 1733 gebouwd en kwam direct naast de oude kathedraal te staan.
De beide kathedralen van Salamanca
In 1218 kreeg Salamanca als tweede stad van Spanje een universiteit, die van Palencia (gesticht in 1212) verdween echter al in 1264, waardoor de "Universitas Studii Salamanticensis" als de oudste universiteit van Spanje en één van de oudste van Europa wordt beschouwd. De stad en de universiteit bereikten hun hoogtepunt in de 16e eeuw, de stad had in 1580 24.000 inwoners en er studeerden 6.500 studenten aan de universiteit. In de 17e eeuw beleefde het echter een terugval en emigreerden duizenden Salmantinos naar andere delen van Spanje en de kolonies, pas aan het begin van de vorige eeuw zou de stad en universiteit weer haar grootte van de 16e eeuw halen. De universiteit heeft tegenwoordig net als die van Valladolid zo'n 32.000 studenten, waaronder ook veel buitenlanders die deze stad kiezen om de taal te leren vanwege het zuivere Castilliaans dat hier en in Valladolid gesproken wordt.
De universiteit van Salamanca
In 1809 werd de stad bezet door Franse troepen van Napoleon die veel historische gebouwen afbraken voor de bouwmaterialen, bovendien vond in 1812 een grote veldslag plaats. Een Frans en Brits-Portugees-Spaans leger (aangevoerd door de hertog van Wellington, die Napoleon ook bij Waterloo versloeg) van elk zo'n 50.000 man ontmoette elkaar. In de Slag bij Salamanca vielen zo'n 5.000 geallieerden en 13.000 Franse slachtoffers, de geallieerden wonnen en namen het initiatief in de Spaanse onafhankelijkheidsoorlog.
Salamanca was een bolwerk van de nationalisten tijdens de Spaanse burgeroorlog en Franco had hier zelfs enige tijd zijn residentie. In 1988 werd de historische binnenstad van Salamanca in zijn geheel een UNESCO werelderfgoed, behalve de kathedralen en universiteit hoort hier ook o.a. het Plaza Mayor met het monumentale stadhuis uit 1724-1745 bij.
Plaza Mayor en het stadhuis
De voetbalclub Unión Deportiva Salamanca is in 1923 opgericht en speelde 12 seizoenen op het hoogste niveau waar het nooit verder kwam dan de 7e plaats in 1975. Het werd afgelopen seizoen 16e in de Segunda División en speelt in het Estadio Helmántico dat een capaciteit van ruim 17.000 toeschouwers heeft. De damesbasketballers van Perfumerías Avenida Baloncesto werden Spaans kampioen in 2005/2006 en eindigden sindsdien 4x op rij als tweede in de competitie, de dames verloren ook de finale van de Euroliga in 2008/2009.
De bekendste "Salmantinos" zijn Álvaro Arbeloa (rechtsback Real Madrid, 18 interlands) en Vicente del Bosque (bondscoach, succesvol bij Real Madrid als trainer rond de eeuwwisseling en als in de '70/'80, 18 interlands en 1 goal) die afgelopen zomer wereldkampioen voetbal werden met Spanje.
De stad heeft geen grote wielrenners voortgebracht, maar uit de provincie komen o.a. Agustín Tamames (Vuelta: winnaar 1975, 2e + bergkoning 1970, 3e 1972 & 11 ritzeges, Spaans kampioen 1976), Laudelino Cubino (3e Vuelta 1993, ritzeges: 3x Vuelta, 2x Giro, 1x Tour) en natuurlijk Roberto Heras. De klimmer uit Béjar won drie keer de Vuelta (2000, 2003 & 2004), een record dat hij deelt met Tony Rominger, nadat zijn vierde overwinning in 2005 werd afgenomen wegens dopinggebruik. Heras won ook tien ritten in de Vuelta, het puntenklassement in 2000 en 2002 en stond van 1997 tot 2004 elk jaar in de top 6 van het eindklassement, verder werd hij 5e in de Giro van 1999 waar hij ook een rit won en 5e in de Tour van 2000.
Salamanca is voor de 21e keer aankomstplaats in de Vuelta, ook ging hier 19x een etappe van start. Angelo Furlan boekte hier in 2002 als laatste een ritzege en werd vooraf gegaan door o.a. Julian Berrendero (1941 & 1945), Jean-Paul van Poppel (1993), Laurent Jalabert (1994), Abraham Olano (1995 & 1999) en David Millar (2002, proloog).
De rit van vandaag is slechts 148.9km en bevat geen enkele hindernis van betekenis, men rijdt constant op zo'n 800 meter boven zeeniveau door het verdorde lege landschap van de Spaanse hoogvlakte in de provincies Valladolid, Zamora en Salamanca.
De finish wordt op 32.1km van de streep al gepasseerd, waarna nog een lokale omloop wacht met hierin twee bultjes waar men de eventuele medevluchters nog pijn zou kunnen doen. Het meest waarschijnlijke scenario is echter een massasprint en het is normaal gesproken niet lastig genoeg om de sprinters die al zover gekomen zijn nog in verlegenheid te brengen. De laatste kilometer loopt nog wel vals plat omhoog tot 2% in de laatste rechte lijn van 400 meter.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten