Etappe 8: Villena - Xorret del Catí (190km)

Het peloton krijgt na drie relatief eenvoudige ritten een lastig weekend in het middelgebergte ten noorden van Alicante voor de kiezen. Het eerste deel van dit tweeluik is het zwaarst: geen meter vlak, vijf officiële beklimmingen en vlak voor de finish de beruchte Alto Xorret del Catí.

Villena heeft ruim 35.000 inwoners en ligt in de Valenciaanse provincie Alicante, zo'n 60km ten noordwesten van de hoofdstad en vlak bij de grens met de provincies Valencia, Murcía en Albacete (regio Castilla-La Mancha).


Villena

Het gebied rondom de stad werd 50.000 jaar geleden al bewoond, de jager-verzamelaars lieten veel sporen achter in de nabij gelegen grotten. De belangrijkste archeologische vondst dateert echter uit +- 1.000 v.C., in 1963 werd op 5km van de stad de "Tesoro de Villena" gevonden, de op één na grootste prehistorische goudschat ooit gevonden in Europa. Het is te bekijken in het archeologische museum van de stad en bevat ongeveer zestig stukken (schalen, kruiken, armbanden, munten e.d.) met een gezamenlijk gewicht van 10 kilo, waarvan 9 kilo uit goud bestaat.


Tesoro de Villena

De oorsprong van de stad zelf is onbekend, het duikt pas in de 10e eeuw voor het eerst in de geschiedenisboeken op onder de naam Bilyana, maar waarschijnlijk was er ook al een Visigotisch stadje. De Moren bouwden twee kastelen bij Bilyana, in de 10e eeuw het "Castillo de Salvatierra" (waar nog maar weinig van over is) en in 1172 werd het "Castillo de la Atalaya" voltooid.

Villena werd na diverse mislukte pogingen in 1240 veroverd door koning Jaime I van Aragón, in 1244 werd het echter afgestaan aan Castilla. In 1252 werd ene Don Manuel aangesteld als heer van Villena, onder zijn opvolgers werd het een prinsdom (1333), hertogdom (1336) en uiteindelijk een markizaat (1371). In 1488 werd het markizaat afgeschaft en kwam Villena direct onder de kroon van Castilla te staan. De stad werd pas in 1836 "Valenciaans" toen het van de provincie Albacete werd overgeheveld naar de provincie Alicante.


Castillo de la Atalaya

Het provinciestadje leefde tot halverwege de vorige eeuw vooral van de veeteelt en landbouw, zo is het nog steeds een belangrijke wijnstreek. Sindsdien is de industrie belangrijker geworden met als belangrijkste producten schoeisel, textiel en meubels.

De bekendste "Villenenses" zijn de 19e eeuwse componist Ruperto Chapí en de tennisser Juan Carlos Ferrero (winnaar Roland Garros 2003, 24e op de huidige ATP ranking).
Villena debuteert in de ronde en heeft geen bekende wielrenners voortgebracht, uit de streek komen o.a. ex-prof José Emilio Cuadrado (ritwinnaar Vuelta 1990) en Rubén Reig van het continentale Caja Rural.

De Xorret de Catí is een 1261 meter hoge berg in de gemeente Castalla (10k) en de provincie Alicante, ongeveer halverwege Villena en Alicante. Het ligt in een bosrijk berggebied dat de "Foia de Castalla" genoemd wordt.


Foia de Castalla

De finish ligt in het gehucht "Mas del Nap" dat vrijwel volledig omringd wordt door bos en bergen, het bestaat uit niet veel meer dan een hotel en wat huizen.
De bekendste renner uit de streek is Rubén Plaza (Caisse d'Epargne) die na enkele jaren in Portugese dienst weer terug in de Vuelta is waar hij in 2005 de tijdrit won en vijfde in het eindklassement werd. Hij is ook tweevoudig Spaans kampioen (2003 & 2009) en werd tweede op het WK tijdrijden 2005 in Madrid.

Het is al de vijfde keer dat de Vuelta hier aankomt. In 1998 voerde de veel te vroeg overleden rasklimmer José María Jiménez een groots nummer op, waarna hij ook de toen nog gouden leiderstrui veroverde. Zijn naamgenoot Eladio Jiménez won hier in 2002 (direct gevecht met de toppers) én 2004 (in de mist na een vroege vlucht). Vorig jaar was Gustavo César Veloso de beste van de vroege vluchters, terwijl in de achtergrond Alejandro Valverde letterlijk een gouden zaak deed door Cadel Evans uit de leiderstrui te rijden en vrij veel tijd te winnen op Samuel Sánchez.

Uitslag 1998 - etappe 6
1 José Maria Jiminez Sastre (Spa) Banesto 5.17.57 (38.025)
2 Roberto Heras Hernandez (Spa) Kelme-Costa Blanca 0.27
3 Laurent Jalabert (Fra) ONCE-Deutsche Bank 0.47
4 Lance Armstrong (USA) US Postal 0.47
5 Oskar Camenzind (Swi) Mapei-Bricobi 0.47

Uitslag 2000 - etappe 5
1 Eladio Jimenez Sanchez (Spa) Banesto 3.54.59 (38.89 km/h)
2 Roberto Heras Hernandez (Spa) Kelme-Costa Blanca 0.03
3 Alex Zülle (Swi) Banesto 0.09
4 Ivan Gotti (Ita) Team Polti
5 Pascal Hervé (Fra) Team Polti 0.32

Uitslag 2004 - etappe 10
1 Eladio Jimenez (Spa) Comunidad Valenciana-Kelme 4.31.57
2 Stuart O'Grady (Aus) Cofidis, le credit par Telephone 0.32
3 Oscar Freire (Spa) Rabobank 0.48
4 Ruslan Ivanov (Mda) Alessio-Bianchi
5 Juan Fuentes (Spa) Saeco 1.04

Uitslag 2009 - etappe 9
1 Gustavo César Veloso (Spa) Xacobeo Galicia 5:21:04
2 Marco Marzano (Ita) Lampre-NGC 0:00:21
3 Alejandro Valverde (Spa) Caisse d'Epargne 0:00:40
4 David De La Fuente (Spa) Fuji-Servetto 0:00:41
5 Robert Gesink (Ned) Rabobank

9 Joaquím Rodríguez (Spa) Caisse d'Epargne 0:01:12
13 Ezequiel Mosquera (Spa) Xacobeo Galicia
15 Fränk Schleck (Lux) Saxo Bank 0:01:29
16 Samuel Sánchez (Spa) Euskaltel-Euskadi
17 Igor Antón (Spa) Euskaltel-Euskadi 0:01:37





De rit begint gelijk bergop met een niet gecategoriseerde klim van 12km veredeld vals plat, na 17.5km is er een tussensprint in Onil waar ook de eerste officiële helling van de dag begint: de Puerto de Onil (710m hoog, 6.4km á 5%) van derde categorie. Het peloton rijdt hierna een stukje door de provincie Valencia om via nog een niet gecategoriseerde klim terug in Alicante. De eerstvolgende stad op de route is Alcoy, waar de etappe van morgen zal finishen.

De drie bergen van tweede categorie volgen elkaar direct op: de Puerto de Tudons (1010m hoog, 6.9km á 4.8%), de Puerto de Torremanzanas (880m hoog, 8.3km á 5.3%) en de Puerto de la Carrasqueta (1025m hoog 11km á 4.8%) zullen het peloton flink moeten uitdunnen voor het kan beginnen aan de hoofdmaaltijd van de dag. De top van de Carrasqueta ligt op 37.3km van de finish en met 22km te gaan rijdt het uitgedunde peloton door Ibi, de stad van Rubén Plaza.

Met nog precies 7km te gaan breekt de hel los: de Alto Xorret del Catí is niet bijzonder hoog (1100 meter) en zelfs vrij kort (3.8km), maar het stijgingspercentage van 11.5% gemiddeld en 22% maximaal hebben in het verleden al voor veel spektakel gezorgd op deze muur van de eerste categorie.



Op de top zijn er nog 3.2km te rijden, waarvan ruim 2km in een al net zo steile afdaling. De laatste kilometer loopt weer bergop met in het begin een strook van 8%, maar hierna zwakt het stijgingspercentage af tot verwaarloosbare waarden.